Tez Adı: Siber Zorbalık ve Mağduriyet, Problemli İnternet Kullanımı ve Dindarlık İlişkisi
Yazar: Sezai Korkmaz
Danışman: Prof. Dr. Ali Ulvi Mehmedoğlu
Yıl: 2019
Tez Türü: Doktora
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı / Din Psikolojisi Bilim Dalı
Özet
Bu çalışmada siber zorbalık/mağduriyet, problemli internet kullanımı, kişilik özellikleri ve dindarlık ilişkisi ele alınmıştır. Ayrıca bu değişkenlerin demografik duruma göre farklılıkları da araştırılmıştır. Siber zorbalık/mağduriyet, problemli internet kullanımı, kişilik özellikleri ve dindarlık arasındaki korelasyon ve regresyon ilişkisi ele alınmıştır. Son olarak dindarlığın problemli internet kullanımı ile siber zorbalık arasındaki ilişkisinde aracı değişken etkisi incelenmiştir. Araştırma modeli iki farklı metotla yapılmıştır. Teorik veya kavramsal çerçevede dokümantasyon metodu, uygulama bölümünde ise (anket bulgularında) ilişkisel tarama metodu kullanılmıştır. Çalışmada hem anket hem de görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşme yönteminde, bireylerle görüşülüp elde edilen verilere içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada 1130 kişiye anket uygulanmış ve 20 kişiyle görüşme gerçekleştirilmiştir. Ankete katılan örneklem grubu farklı meslek gruplarından 16-55 yaşları arasında kişilerden oluşmuştur. Görüşmeye katılanlar yaş aralığı ise 17-40 yaşlarındandır. Araştırmada kişisel bilgi formu, Yenilenmiş Siber Zorbalık Envanteri, Genelleştirilmiş Problemli İnternet Kullanım Ölçeği-2, On Maddeli Kişilik Ölçeği ve Dindarlık Ölçekleri ve yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Anket verilerinin analizi IBM SPSS Statistics-20 ve AMOS-21 programlarıyla yapılmıştır. Çalışmada dindarlık ile siber zorbalık/mağduriyet ve problemli internet kullanımı arasında negatif yönde korelasyon ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Dindarlık siber zorbalık/mağduriyet ve problemli internet kullanımını yordamaktadır. Dindarlık ile kişilik özellikleri arasında içedönüklük arasında anlamlı düzeyde ilişki bulunmazken dindarlık ile dışadönüklük arasında anlamlı düzeyde ilişki olduğu görülmüştür. Dindarlık içedönüklük boyutunu yordamazken dışadönüklük boyutunu yordamaktadır. Problemli internet kullanımı ile siber zorbalık/mağduriyet arasında pozitif yönde anlamlı derecede korelasyon ilişkisi bulunmuştur. Problemli internet kullanımı siber zorbalık ve mağduriyeti yordamaktadır. Ayrıca problemli internet kullanımı ile siber zorbalık ilişkisinde dindarlık kısmi olarak aracı değişken görevi görmektedir.
