Tez Adı: Üniversite Öğrencilerinde Karanlık Üçlü Kişilik Özellikleri, Öfke Ruminasyonu, İntikam ve Bencillik ile Siber Zorbalık Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
Yazar: Mehmet Şimşek
Danışman: Prof. Dr. Abdullah Korkmaz
Yıl: 2023
Tez Türü: Doktora
Yer Bilgisi: Mersin Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı / Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
Özet
Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin Karanlık Üçlü (Makyavelizm, narsisizm ve psikopati) kişilik özellikleri, öfke ruminasyonu, intikam ve bencillik düzeyleri ile siber zorbalık davranışları arasındaki ilişkileri ele alan yapısal modeli test etmektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu seçkisiz küme örnekleme yöntemi ile belirlenen ve Mersin Üniversitesine bağlı 6 fakülte bünyesindeki toplam 11 bölümde eğitim öğretime devam eden lisans öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya 713’ü (%63) kadın ve 421’i (%37) erkek olmak üzere toplam 1134 üniversite öğrencisi katılmıştır. Araştırma verileri, 2021-2022 eğitim ve öğretim yılı Bahar döneminde elde edilmiştir. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu”nun yanı sıra “Karanlık Üçlü Ölçeği”, “İntikam Ölçeği” ve “Bencillik Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca bu araştırma kapsamında “Siber Zorbalık ve Mağduriyet Ölçekleri” ile “Üzüntü ve Öfke Ruminasyonu Ölçeği” Türkçeye uyarlanmıştır. Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları sonrasında bu ölçeklerin “Siber Zorbalık Ölçeği” ve “Öfke Ruminasyonu Alt Ölçeği” araştırma kapsamında model testi için veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Üniversite öğrencilerinden elde edilen verilerin analizinde ise yapısal eşitlik modeli için gerekli olan varsayımların ve değişkenler arasındaki ilişkilerin test edilmesi için SPSS, yapısal eşitlik modelinin test edilmesi için de AMOS programı kullanılmıştır. Test edilen modelde yol analizi sonucunda ulaşılan doğrudan ve dolaylı ilişkilerin anlamlı olup olmadığı yeniden örnekleme yöntemi olarak bilinen bootstrapping yöntemi aracılığıyla %95 güven aralığı içerisinde test edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda üniversite öğrencilerinin Karanlık Üçlü kişilik özellikleri, öfke ruminasyonu, intikam ve bencillik düzeyleri ile siber zorbalık davranışları arasındaki ilişkileri ele alan model istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuş ve ilgili değişkenler arasında doğrudan ve dolaylı ilişkilerin olduğu gözlemlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili kuramsal çerçeve ve araştırmalar ışığında tartışılmıştır.
