Tez Adı: Ortaokul Öğrencileri, Öğretmenleri, Okul Yöneticileri ve Velilerin Siber Sağlık Durumlarının İncelenmesi
Yazar: Pınar Mıhcı
Danışman: Prof. Dr. Ebru Kılıç Çakmak
Yıl: 2016
Tez Türü: Doktora
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
Özet
Bu araştırma ile Ankara ilindeki 6-7-8. sınıf öğrencilerinin, öğretmenlerin, okul yöneticilerinin ve velilerin siber sağlıkla ilgili genel durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğrencilerin ve öğretmenlerin siber sağlık farkındalık düzeyleri, okul yöneticilerin siber sağlık konularına yönelik çalışmaları ve velilerin çocuklarının siber sağlık farkındalıklarına yönelik görüşleri incelenmiştir. Var olan bir durumun betimlenmesinin amaçlandığı bu çalışmada kesitsel tarama yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmanın evrenini Ankara ilindeki merkez ilçelerde MEB’e bağlı resmi okullarda eğitim gören 6-7 ve 8. sınıf öğrencileri, bu okullarda görev yapan öğretmenler, okul yöneticileri ve öğrenci velileri oluşturmaktadır. Araştırmada, evrenin tümüne ulaşmadaki zorluk, zamanın sınırlı olması ve ekonomik nedenlerden dolayı ulaşılabilirlik açısından uygun olan yedi merkez ilçe (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle) seçilmiştir. Buna göre araştırmaya 7478 öğrenci, 775 öğretmen, müdür ve yardımcılarından oluşan 110 okul yöneticisi ve 5482 veli katılmıştır. Katılımcılara araştırmacı tarafından geliştirilen siber sağlık ölçekleri öğrenci, öğretmen okul yöneticileri ve veli formları uygulanmış ve elde edilen veriler SPSS 18 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizlerde öncelikle betimsel istatistiklerden, sonrasında karşılaştırmalar için çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) ve çoklu karşılaştırma LSD testinden yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara genel olarak bakıldığında öğrenciler siber sağlığı oluşturan internet bağımlılığı, siber zorbalık, çevrimiçi mahremiyet ve çevrimiçi güvenlik konularında yüksek düzeyde farkındalığa sahiptir. Ancak çevrimiçi nezaket, çevrimiçi uygunsuz içerikler ve telif hakkı konusunda orta düzeyde farkındalığa sahiptir. Bununla birlikte öğrencilerin farkındalık düzeyleri cinsiyet, öğrenim gördükleri ilçeler, sınıf düzeyi, internet kullanım süresi, güvenli ve sorumlu internet kullanımına yönelik eğitim isteğine göre anlamlı olarak farklılaşmıştır. Öğretmenlerin siber sağlığı oluşturan konulara yönelik düzeyleri incelendiğinde, tüm kavramlara yönelik orta düzeyde farkındalığa sahip oldukları görülmektedir. Öğretmenlerin farkındalık düzeyleri sınıf rehber öğretmenliklerine göre bir farklılık oluşturmazken, görev yaptıkları ilçeler ve eğitim alma isteklerine bağlı olarak farklılaşmıştır. Ayrıca okul yöneticileri siber sağlığa yönelik çalışmaları ara sıra yapmakta ve yapılan çalışmalar görev yapılan ilçe ve eğitim alma isteğine göre bir farklılık oluşturmamaktadır. Velilerden elde edilen sonuçlar incelendiğinde, veliler çocuklarının internet bağımlılığı, çevrimiçi nezaket, çevrimiçi mahremiyet, çevrimiçi uygunsuz içerikler, telif hakkı ve çevrimiçi güvenlikler konusunda orta düzeyde; siber zorbalık konusunda ise yüksek düzeyde farkındalık sahibi olduğunu düşünmektedir. Bununla birlikte velilerin görüşleri yaşadıkları ilçelere, öğrencilere yakınlık durumlarına ve eğitim alma isteklerine göre farklılaşmıştır.
